10 przydatnych wskazówek dla studentów architektury

Nabyta podczas studiów wiedza oraz umiejętności praktyczne są niezbędne do skutecznej  pracy w zawodzie architekta. Czas poświęcony na kształtowanie odpowiednich umiejętności powinien być wykorzystany optymalnie. Niezbędne w tym celu są odpowiednie działania, które pomogą studentowi efektywnie przejść przez proces edukacyjny.  Od tego jak wykorzystany zostanie czas studiów, w dużym stopniu zależeć będzie dalsza kariera i rozwój.

Przedstawiamy 10 przydatnych wskazówek, które warto wziąć pod uwagę w trakcie studiów na kierunku Architektura.

  1. Warsztaty, koła naukowe – warto korzystać z tego typu zajęć, które pozwalają na wdrażanie i szlifowanie nowych technik, rozwiązań oraz poznawanie obowiązujących trendów. Studia to idealny moment na uczestniczenie w darmowych, dodatkowych zajęciach, ponieważ w tym okresie dysponuje się zazwyczaj odpowiednią ilością czasu( na studiach dziennych), które z pewnością zacznie brakować po wkroczeniu na ścieżkę zawodową.
  2. Komputer – jako, że jest to obecnie niezbędne narzędzie pracy każdego architekta, warto wybrać model o odpowiednich parametrach. Zwróćmy uwagę na ilość pamięci RAM, wydajny procesor, kartę graficzną oraz monitor. Odpowiednio dobrane podzespoły umożliwią szybką i komfortową pracę nad projektami.
  3. Oprogramowanie – kolejną ważnym elementem jest wybór oprogramowania. Już w trakcie studiów warto zapoznać się z ofertą dostępnych na rynku profesjonalnych rozwiązań oraz skorzystać z ich studenckich wersji, które zazwyczaj są bezpłatne. Warto wybrać taki program, który nie tylko spełni oczekiwania w zakresie funkcjonalności, ale również będzie szybkości i jakości pracy. Często uczelnie narzucają wybór oprogramowania, które może okazać się zbyt dużym wydatkiem dla świeżo upieczonego absolwenta studiów architektonicznych. Warto więc rozejrzeć się i wziąć pod uwagę również mniej popularne i mniej kosztowne rozwiązania, które jednocześnie w żaden sposób nie odbiegają funkcjonalnością.
  4. Kalendarz – w trakcie studiów jak i w późniejszej karierze zawodowej architekta ważną kwestią jest prowadzenie kalendarza. Należy odnotowywać wszelkie ważne daty, jak np. egzaminy, terminy spotkań lub szkoleń. Usprawni to pracę oraz pozwoli na realizację zaplanowanych celów.
  5. Prezentacje i notatki – w zdobywaniu wiedzy ważnym aspektem jest systematyczne zapisywanie oraz przeglądanie notatek i prezentacji. Dla optymalnego utrwalenia wiadomości warto przejrzeć zgromadzoną literaturę kilka dni po zajęciach.
  6. Własna biblioteka – warto tworzyć ją nie tylko podczas studiów, ale także po ich ukończeniu. Zgromadzone materiały zarówno w formie elektronicznej, jak i tradycyjnej mogą okazać się niezwykle przydatne  podczas prowadzenia własnej działalności.
  7. Filmy dokumentalne – korzystne dla rozwoju własnej „wyobraźni architektonicznej” jest oglądanie filmów, które ukazują różne aspekty architektury pod kątem historycznym oraz modernistycznym.
  8. Internet – daje wiele możliwości śledzenia informacji. Warto korzystać z tej formy nabywania wiedzy, oglądając treści video, przeglądając blogi i udostępniane artykuły. Pozwoli to pozostawać  na bieżąco z wszystkimi nowinkami technologicznymi.
  9. Rywalizacja – nieodłączny element w życiu każdego architekta. Może być swoistym motywatorem zarówno na studiach, jak i w karierze zawodowej i prowadzić do osiągnięcia wielu sukcesów. Warto obserwować innych studentów, wyciągać wnioski z ich błędów oraz sukcesów.
  10. Doskonalenie – zdobyte  umiejętności należy cały czas pogłębiać i ćwiczyć. Pozwoli to na coraz efektywniejszą i szybszą pracę, która będzie dostarczać więcej satysfakcji i przynosić wymierne rezultaty.

Rozpoczynając studia architektoniczne  warto pamiętać o wyżej wymienionych elementach, aby w przyszłości rozpocząć własną karierę z pełnym „zapleczem” użytecznych umiejętności.

Zawód architekta w XXI wieku – Wyzwania i zagrożenia

Rynek architektoniczny na  przełomie ostatnich kilkudziesięciu lat bardzo się zmienił. Współcześni architekci muszą stawiać czoło wielu zawodowym wyzwaniom. Począwszy od metod tworzenia projektu po indywidualne, modernistyczne podejścia klientów, architekt musi odnaleźć się w nowych zadaniach.

Po ukończeniu studiów każdy architekt musi zmierzyć się z rzeczywistością, w której napotyka zupełnie odmienne projekty od tych wykonywanych na uczelni. Zamiast projektować muzea, galerie czy też nowoczesne osiedla, często należy zaprojektować mniej spektakularne obiekty, jak choćby zwykły garaż.  Bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia zadanie to może stanowić nie lada wyzwanie.

Rozpoczynając indywidualną karierę w branży architektonicznej(poprzez otwarcie własnego biura) już na starcie przychodzi pierwszy ważny wybór, czy decydujemy się na pracę z zakresu zleceń indywidualnych, czy też wkład w kreowanie bardziej komercyjnych obiektów. Podejmując tę ważną decyzję warto szczegółowo przeanalizować  zarówno wady, jak i zalety poszczególnych dziedzin oraz wziąć pod uwagę swoje zainteresowania i predyspozycje. Nie należy zapominać także o dokładnej analizie potrzeb rynku. Wybranie kierunku działań jest także z pewnego punktu widzenia zagrożeniem. Źle dobrana ścieżka kariery może przynieść skutki odwrotne od oczekiwanych.

Własna działalność często jest powiązana z pewnego rodzaju zagrożeniem, jakim są indywidualne godziny pracy. Niestety w natłoku obowiązków i zleceń często skutkuje to notorycznymi nadgodzinami. Oczywiście wpływa bezpośrednio na wydajność pracy, powodując długotrwałe zmęczenie a także rzutuje na zdrowie i relacje rodzinne.

Wyzwaniem dla biura projektowego jest utrzymanie oferowanych usług na jak najwyższym poziomie. Warunkuje to zdobywanie i utrzymanie potencjalnych klientów. Przy dużej konkurencji na rynku ważne są takie aspekty, jak: wysokie kwalifikacje architekta, szybkość w wykonaniu zadania, kwestie finansowe, zakres oferowanych usług oraz bardzo duża presja czasu.

Jednym z istotnych wyzwań, z jakim zmierzy się każdy w tej branży jest postęp techniki. Coraz nowsze technologie, na których opiera się świat zmuszają do ciągłego doskonalenia swoich umiejętności w tej dziedzinie. W dawnych czasach podstawą wykonania projektu był papier i ołówek. Dzisiejszy rynek oferuje szereg programów, aplikacji oraz gadżetów, umożliwiających tworzenie nie tylko dokumentacji 2D, ale szereg zaawansowanych prezentacji w postaci modelu 3D takich jak wirtualny spacer, animacje czy fotorealistyczne wizualizacje, których coraz częściej oczekują inwestorzy.

W pracy architekta niezwykle istotne są warsztaty i szkolenia, dzięki którym może on nabywać nowe kwalifikacje. Osoby dopiero wchodzące na rynek pracy są z reguły odpowiednio przeszkolone w zakresie obsługi oprogramowania, ale mają małe doświadczenie w zakresie projektowania. Z kolei osoby z dużym stażem pracy mogą być nieco w tyle z nowinkami technicznymi. Wyzwaniem jest więc wielokierunkowa edukacja. Niestety uczestniczenie w wielu szkoleniach wiąże się z poświęceniem cennego czasu oraz nakładami finansowymi, co może skutecznie zniechęcać do tego typu aktywności, a przez to stanowić zagrożenie dla utrzymania konkurencyjnej pozycji  na rynku.

Architektura to też dziedzina, w której obowiązują ciągle zmieniające się trendy, dlatego na bieżąco należy śledzić wszelkie nowinki i poszerzać swoje horyzonty. Często indywidualne podejście do projektu wiąże się z koniecznością sprostania wymaganiom stawianym przez klienta, jakim jest połączenie różnych stylów, często nowoczesnych z tradycyjnymi. Konieczna jest wtedy nie tylko dobra znajomość kanonów architektonicznych, ale też duże doświadczenie pozwalające na swobodne odwzorowanie zamierzonej formy. Zawsze należy pamiętać o roli tworzenia otoczenia  zarówno w środowisku miejskim, jak i wiejskim. Każdy wdrażany projekt może zaburzyć spójność istniejących już budynków, jeżeli jego forma będzie znacznie odbiegać od pozostałych. Ważne jest zachowanie równowagi między indywidualnością a misją zachowania spójności otoczenia.  Dlatego też wyzwaniem dla architekta jest wizja w kontekście indywidualnym i całościowym.

Nie można również zapomnieć o nieustannej analizie przepisów, rozporządzeń i ustaw. Tworzeniu i utrzymywaniu relacji biznesowych z biurami z innych branż ( wod-kan, elektrycznej, konstrukcyjnej, BHP, pożarniczej, geodezyjnej, geologicznej). Niezmiernie ważne jest przygotowanie inwestycji – projektu pod kątem formalno-prawnym celem uzyskania decyzji administracyjnych – głównie pozwoleń na budowę.

Pamiętajmy, iż zawód architekta jest w dzisiejszych czasach zawodem – interdyscyplinarnym, a samo wykształcenie techniczne – inżynieryjne nie wystarcza już do prowadzenia biura. Wskazana jest również podstawowa wiedza z zakresu psychologii i socjologii – zawłaszcza w trakcie współpracy z klientem.

Jak zaprojektować dom pasywny i nie osiwieć?

Ekologia, energooszczędność, zdrowy styl życia – w dzisiejszych czasach to nowa moda, a w wielu krajach standard. Zagadnienia te nie ominęły więc architektury i budownictwa. W trosce o środowisko i nasze kieszenie powstały różne koncepcje budynków energooszczędnych, pasywnych czy nawet aktywnych. Jednak jak wśród wielu definicji znaleźć właściwą, jak odpowiedzieć inwestorowi na wszystkie nurtujące go pytania i, przede wszystkim, jak zaprojektować dom pasywny przy okazji nie tracąc wszystkich włosów z głowy? Wbrew pozorom to bardzo proste i wystarczy zaledwie 6 kroków, które postaram się omówić.

KROK 1. Upewnij się, że nie mylisz pojęć!
KROK 2. Wybierz ekonomiczny i zwarty kształt bryły.
KROK 3. Zagospodaruj działkę tak, aby ochronić budynek przed stratami cieplnymi…
KROK 4. … I wnętrze, tak by odpowiednio rozłożyć temperatury.
KROK 5. Pozyskaj energię.
KROK 6. Zatrzymaj ją.

Krok 1. Czym w zasadzie jest dom pasywny?

Według klasyfikacji budynków pod względem energetycznym istnieje siedem klas budynków. Pod uwagę bierze się wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło (E) dla celów grzewczych.

  1. Budynek substandardowy zużywa > 160 kWh/m2 rok
  2. Budynek standardowy zużywa 70-160 kWh/m2 rok
  3. Budynek niskoenergochłonny (energooszczędny) zużywa 30-70 kWh/m2 rok
  4. Budynek ultraniskoenergochłonny zużywa 15-30 kWh/m2 rok
  5. Budynek pasywny zużywa 5-15 kWh/m2 rok
  6. Budynek samowystarczalny (zeroenergetyczny) zużywa 0 – 5 kWh/m2 rok
  7. Budynek plusenergetyczny – aktywny – produkuje energię elektryczną

Jak widać – różnice są naprawdę wielkie. Warto jednak zapoznać się z tym podziałem i nie mylić budynku pasywnego z budynkiem energooszczędnym, a także sprawdzić czy nasz inwestor rozróżnia te pojęcia.

Krok 2. Odpowiedni kształt bryły

Projektowanie domu pasywnego przypomina trochę budowanie z klocków i chociaż efekt końcowy może być różny, należy użyć określonych elementów. Jednym z nich jest kształt budynku.  Oczywiście pod względem ekonomii najlepsza jest kula, jednak bywa kłopotliwa kiedy trzeba rozwiązać wnętrze. Następny w kolejności jest sześcian, a później prostopadłościan (lub przynajmniej budynek o prostokątnym lub kwadratowym rzucie). Dlaczego? W budynki pasywnym najważniejsze jest zatrzymanie zgromadzonego ciepła, więc każdy narożnik jest naszym wrogiem. Wszelakie narożniki, zagięcia, kąty są słabymi punktami budynku, ponieważ tworzą się na nich mostki cieplne. Zatem – im prostsza bryła, tym lepiej.

Krok 3. Zagospodaruj działkę tak, aby ochronić budynek przed stratami cieplnymi oraz przegrzaniem

Bardzo istotną rzeczą podczas projektowania domów pasywnych jest zagospodarowanie działki. Od usytuowania i zorientowania domu, przez odpowiednie umieszczenie budynku względem wzniesienia, po odpowiedni projekt zieleni – wszystko ma znaczenie. Strefa wejściowa powinna znajdować się od strony północnej, zaś strefa dzienna – od południa. Zabudowane powierzchnie od strony wejściowej pomogą utrzymać ciepło, zaś przeszklenia strefy dziennej – pozyskać je. Ważne jest także odpowiednie rozmieszczenie roślinności na działce. Od strefy północnej powinno się projektować zewnętrzną warstwę drzew iglastych – stanowią one ochronę przed wiatrem zarówno w lecie, jak i w zimie. Druga warstwa ochronna to pnącza lub krzaki. Istotny jest także sam układ roślinności: drzewa zasadzone po łuku dają większą ochronę, niż drzewa zasadzone w linii prostej.

Odpowiednia roślinność powinna znaleźć się także od strony południowej. Projektujemy tam drzewa liściaste, które w lecie dają ochronę przed nadmiarem promieniowania słonecznego i zapobiegają nadmiernemu przegrzewaniu się budynku. W zimie natomiast, pozbawione liści, stanowią ażurową przesłonę i pozwalają promieniom słonecznym na swobodne przenikanie.

Dodatkowo roślinność, ze względu na swoje refleksyjne działanie wobec wypromieniowanej energii termicznej, redukuje straty cieplne z budynku.

Krok 4. Odpowiednio rozłóż pomieszczenia w obiekcie

Odpowiedni układ pomieszczeń pomaga zatrzymać zgromadzone w budynku ciepło, a także chroni wnętrze przed przenikaniem zimnego powietrza. Od strony północnej powinny więc znaleźć się pomieszczenia nieogrzewane, takie jak garaż, wiatrołap czy pomieszczenia gospodarcze – stanowią one zewnętrzny bufor temperatur. Następne w kolejności są pomieszczenia tworzące bufor wewnętrzny, a więc strefa magazynowania (garderoby, schowki) i pomieszczenia buforu północnego (kuchnia, pokój gościnny). Kolejna jest strefa zysków słonecznych, a więc strefa mieszkalna, która może łączyć się ze strefą dodatkowych zysków – ogrodem zimowym. Taki układ pomieszczeń stanowi najlepsze zabezpieczenie przed stratami ciepła.

Krok 5. Pozyskaj energię

W budownictwie pasywnym ważna jest ochrona przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, ale także pozyskiwanie energii oraz zatrzymanie jej wewnątrz budynku. Istnieją dwie metody pozyskiwania energii odnawialnej:

  1. Aktywna:

– kolektory słoneczne,

– geotermia,

– energia wiatru,

– pompa ciepła.

  1. Bierna – pozyskiwanie energii słonecznej przez przeszklone przegrody zewnętrzne.

Od projektanta zależy jakich rozwiązań użyje w swoim projekcie. Wybór jest bardzo szeroki.

Pozyskiwanie energii z promieniowania słonecznego

Bierne pozyskiwanie energii

Jest to najprostszy i wykorzystywany w zasadzie każdym domu pasywnym (i nie tylko) sposób ogrzania pomieszczenia – przeszklenia od strony południowej. Promienie słoneczne wpadają do środka niosąc ze sobą przyjemne ciepło. Poprawne rozwiązane okna, z dobrze rozplanowaną zielenią na zewnątrz budynku, pomogą zapobiec przegrzaniu w lecie i odpowiedniemu nasłonecznieniu w zimie. W tym celu wykorzystać można różnego typu daszki, żaluzje i wiele innych dostępnych na rynku przesłon. Oczywiście system bierny to nie tylko szyby. Istnieje dużo wariantów tego typu pozyskiwania energii. Są to między innymi ściana Trombego czy ściana bębnowa, ale także bardziej skomplikowane systemy jak diody termiczne, szklarnie ze złożem kamiennym, pułapki termiczne z wentylatorem czy ściany z przepompownią wody. Zawsze jednak nawet najprostsze przeszklenia możemy wzmocnić ogrodem zimowym ulokowanym od strony południowej.

O kolektorach słonecznych słyszał już każdy. Montowane na dachach lub ścianach służą do ogrzewania wody energią promieni słonecznych. Wodę tą można magazynować i wykorzystywać jako ciepłą wodę użytkową.

Nowszą alternatywą dla kolektorów są ogniwa fotowoltaiczne, które promieniowanie słońca zamieniają na prąd. Ten może być magazynowany w akumulatorach lub sprzedawany do elektrowni. Można zasilić nim ogrzewanie podłogowe, rekuperator, a także po prostu wykorzystać. Obecnie, poza zwykłymi montowanymi na dachu ogniwami, które z wyglądu podobne są do kolektorów słonecznych, powstają także nowe ich formy w formie mat fotowoltaicznych przyklejanych na okna czy nawet spray’u [źródło: http://blog.agupieware.com/2014/08/spray-on-solar-cells-illuminate-new.html].

Pozyskiwanie energii z wiatru

Pozyskiwanie energii z wiatru kojarzy się nam głównie z lasami wysokich wiatraków. Dlatego często ta metoda nie jest brana pod uwagę jako źródło alternatywnej energii dla domu jednorodzinnego. Obecnie jednak jest to w pełni możliwe, wiatraki bowiem także przeszły ewolucję. Istnieje wiele możliwości zamontowania niewielkich wiatraków na dachu budynku czy nawet… wkomponowanie ich w elewację. Metoda ta sprawdza się jednak tylko w wietrznych miejscach.

Termoizolacja transparentna

Jest to typ termoizolacji, który umożliwia czynną lub bierną konwersję termiczną energii promieniowania słonecznego. Zasada działania tego typu izolacji polega na tym, że promieniowanie słoneczne przenika przez przezroczystą izolację pochłaniane zostaje przez absorber na jego powierzchni. Niska przepuszczalność promieniowania długofalowego przez izolację ogranicza radiacyjne straty ciepła, a jej wewnętrzna struktura zmniejsza straty ciepła przez konwekcję i przewodzenie. Ciepło zostaje zmagazynowane w przegrodzie akumulacyjnej, a część tej energii jest następnie przekazywana do wnętrza pomieszczenia. Istnieją także hybrydowe systemy, w których zmagazynowana energia zostaje wykorzystana także w układzie grzewczo-chłodzącym  oraz do ogrzania wody użytkowej.

Gruntowe wymienniki ciepła

Gruntowy wymiennik ciepła to urządzenie służące do wspomagania wentylacji budynków zwiększające ich komfort cieplny poprzez ujednolicenie temperatury dostarczanego do budynku powietrza. Wykorzystuje się w nich dużą pojemność cieplną gruntu poprzez umieszczanie wymienników około 20 cm poniżej warstwy przemarzania gruntu. System ten połączony jest z mechaniczną wentylacją budynku i rekuperatorem. Wymiennik ciepła pozwala zmniejszyć zapotrzebowanie na moc cieplną potrzebną do dogrzania powietrza nawiewanego do pomieszczeń pochodząca z dodatkowych źródeł np. nagrzewnica w centrali, instalacja c.o. Zapobiega także szronieniu rekuperatora przy niskich temperaturach (poniżej 0oC) powietrza zewnętrznego. Dodatkowo wpływa korzystnie na wilgotność i temperaturę powietrza nawiewnego do pomieszczeń w okresie letnim, podgrzewa powietrza o około 20-25 oC w zimie i schładza o około 15-20 oC w lecie.

KROK 6. Zatrzymaj zgromadzoną energię

Podstawową i najważniejszą regułą budowania domów pasywnych jest zatrzymanie zgromadzonej energii wewnątrz, co pozwala zmniejszyć wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło. Wpływ na to mają wymienione już wyżej czynniki, takie jak kształt budynku, strefowanie pomieszczeń czy układ roślinności na działce. Istnieje jednak jeszcze kilka dodatkowych zabiegów, które są niezwykle pomocne w kumulowaniu ciepła.

„Grube ściany”

Chodzi tutaj nie tyle o samą grubość muru, co o zbudowanie go z materiałów, które pozwolą na uzyskanie jak najniższego współczynnika przenikania ciepła: U. Dla domów pasywnych powinien on wynosić mniej niż 0,15 m2K. Ściana musi więc charakteryzować się dużym oporem cieplnym. W praktyce oznacza to wybranie jednej z dwóch opcji:

  1. Użycie innowacyjnych materiałów o jak najniższym współczynniku przewodności cieplnej, które pozwalają zminimalizować ilość izolacji termicznej.
  2. Użycie standardowych materiałów przy jednoczesnym pogrubieniu warstwy izolacji.

Bez wzglądu na wybraną technikę ściany domu pasywnego mogą sięgać nawet do 60 cm grubości.

Budynek zakopany w ziemi

Ciekawą alternatywą jest zakopanie budynku (lub jego części) w ziemi. Powoduje to redukcję strat termicznych poprzez izolacyjne właściwości ziemi, a także zabezpiecza przed utratą ciepła spowodowaną nieszczelnościami i konwekcjami, zabezpieczając przed aktywnością wiatru.

Szczelne okna

Kolejnym ważnym czynnikiem jest użycie szczelnych okien o niskim współczynniku przenikania ciepła. Okna w domach pasywnych są najczęściej nieotwieralne. Dodatkowo istotne jest umiejscowienie: głownie na elewacji południowej. Należy unikać otworów okiennych na elewacji północnej.

Wentylacja mechaniczna

Wentylacja mechaniczna wyklucza straty ciepła powodowane przez nieszczelności wentylacji grawitacyjnej. Najczęściej w domach pasywnych stosuje się także rekuperator z odzyskiem ciepła, który pozwala ogrzać świeże, czerpane powietrze wykorzystując ciepło z wyrzucanego na zewnątrz nieświeżego powietrza.

Podsumowanie

Wszystkie wymienione wyżej metody pozwalają na zwiększenie efektywności energetycznej budynku. Każda z nich pozwala wybrać opcję dostosowaną do danego projektu. Tym samym tworzenie budynków pasywnych przestaje być trudną, czasochłonną sztuką, a zaczyna przypominać budowanie z klocków. Odpowiednio dobrane i złożone w całość elementy pozwalają cieszyć się przyjaznym środowisku, zawsze ciepłym i tanim w użytkowaniu domem.