Miejsca, które powinien odwiedzić każdy architekt: Barcelona

Na świecie istnieje wiele interesujących i urokliwych miejsc, które stanowią ciekawy kierunek turystyczny dla współczesnych architektów.Przebywając ciągle w biurze łatwo jest ulec monotonii, stracić motywację, zapomnieć dlaczego tak właściwe marzyło się o zostaniu architektem. Podróże są najlepszym sposobem na znalezienie motywacji i inspiracji. W naszej nowej serii pt. „Miejsca, które powinien odwiedzić każdy architekt” będziemy opisywać te, które naszym zdaniem zasługują na szczególną uwagę. Dzisiaj zaprezentujemy 10 atrakcji architektonicznych Barcelony.

Architekci w swoich podróżach lubią poświęcać szczególną uwagę obiektom architektonicznym, rozwiązaniom projektowym, aspektom historycznym i kulturowym, które pozwalają zrozumieć wyjątkowość obiektu. Barcelona posiada długą listę miejsc wartych odwiedzenia. Nigdzie indziej nie znajdziemy tylu surrealistycznych projektów Gaudiego, dodatkowo miasto zachwyca ciekawymi obiektami architektury współczesnej.

Warto wspomnieć, że w 1999 roku, Barcelona zdobyła złoty medal RIBA za swoją architekturę. Po raz pierwszy nagroda ta została przyznana miastu, a nie konkretnemu architektowi. Mówi się, że budynki Barcelony oddają jej duszę, czyli unikalną mieszankę geniuszu, solidności i nieograniczonej kreatywności.

Sagrada Familia

Sagrada Familia to niepowtarzalna secesyjna świątynia i wciąż nieukończony symbol Barcelony. Zaprojektowana została przez słynnego architekta Antonio Gaudiego. Jej budowa, która została zapoczątkowana w 1882 roku, trwa już przeszło 100 lat. Można spędzić kilka godzin podziwiając obiekt, zatapiając się w detale.

Park Güell

Park Güell to również obiekt autorstwa Antonio Gaudiego, który w dalszym ciągu nie został ukończony. Docelowo miało tu powstać miasto-ogród. Park od wejścia czaruje zwiedzających baśniową atmosferą i niezwykłymi rozwiązaniami architektonicznymi. Schody, wykładane kolorowymi kawałkami kafelek, zaprowadzą nas do symbolicznego posągu salamandry, a następnie do sali kolumnowej. Główny plac z długą falistą łatwą i bogato zdobioną glazurą trencadís, oferuje spektakularny widok na całe miasto i wybrzeże.

Casa Batlló

Casa Batlló czyli popularny  „Dom Kości” to kolejne i jednocześnie jedno z najbardziej zjawiskowych dzieł Antoniego Gaudiego. Obiekt został przez architekta przebudowany w taki sposób, że jego elewacja w wielu miejscach nawiązuje do kształtów występujących w naturze (np. kolumny w kształcie kości). Spoglądając na całość obiektu, sprawia on wrażenie domu z marzeń sennych. Niezwykłe jest również jego wnętrze, m.in. z malowniczym patio wyłożonym kafelkami w niezliczonych odcieniach błękitu.

Barri Gotic – Dzielnica Gotycka

Barri Gotic to jedno z najbardziej tajemniczych i fascynujących miejsc w Barcelonie. Trudno uwierzyć, że jeszcze kilkanaście lat temu kojarzyło się przede wszystkim ze zniszczonymi budynkami, kradzieżami i ciemnymi zaułkami. Ta średniowieczna dzielnica otacza znaną turystyczną ulicę La Rambla.

Wzgórze Montjuic

Na wzgórzu Montjuic  mieści się Stadion Olimpijski, na którym rozegrana została olimpiada w 1992 roku. Znajduję się tam Wieża Calatravy obok której wzniesiono również halę sportowo-widowiskową Palau Sant Jordi projektu Arata Isozaki. Tutaj również, na samym szczycie, położony jest zamek, który przez lata pełnił rolę więzienia. W Montjuic znajduje się także Fundacja Joana Miro, jednego z najbardziej znanych na świecie katalońskich artystów.

Pawilon barceloński

Pawilon barceloński zaprojektowany został przez niemieckiego architekta Ludwiga Miesa van der Rohe. Jest to jeden z najsłynniejszych modernistycznych budynków na świecie i stanowi ikonę nowoczesnej architektury międzywojennej. Pawilon powstał  na potrzeby wystawy światowej w 1929 roku.

La Barceloneta

La Barceloneta to współczesna dzielnica nadmorska Barcelony. Znajdują się tam wiele wartych uwagi nowoczesnych obiektów architektury.

Torre Agbar

Torre Agbar to przykuwający wzrok biurowiec według projektu francuskiego architekta Jeana Nouvela. Projektując ten obiekt Jean Nouvel inspirował się górą Montserrat koło Barcelony i jej charakterystycznym kształtem. Kształt obiektu czyni go zresztą jednym z najpopularniejszych budynków w Barcelonie. Wieża ma 142 metry i jest trzecią co do wysokości konstrukcją w mieście. W ciągu dnia kolorowa fasada przypomina glazurę trencadís,  z kolei w nocy bajkowe odcienie świateł czerwieni, błękitu i fioletu tworzą niezapomniany widok.

Museu d’Art Contemporani de Barcelona – MACBA

Muzeum Sztuki Nowoczesnej  w Barcelonie  zostało uznane przez Generalitat (system instytucjonalny Katalonii) za  skarb narodowy. Muzeum znajduje się na placu w dzielnicy Raval, a zebrane w nim dzieła, pochodzące z drugiej połowy XX wieku, mają na celu edukację i promowanie wiedzy. Budynek muzeum został zaprojektowany przez amerykańskiego architekta Richarda Meiera, a głównym założeniem projektu było wprowadzenie dużej ilości naturalnego światła.

Camp Nou

Camp Nou to jeden z najsłynniejszych stadionów piłkarskich na świecie, który cieszy się ogromnym zainteresowaniem turystów. To tutaj rozgrywa swoje mecze drużyna FC Barcelony.  Camp Nou posiada aż 99 354 miejsc siedzących, co czyni go największym stadionem w Europie.

Urządzenia i gadżety dla architekta

W dzisiejszych czasach, gdy tempo pracy jest coraz większe specjaliści z wszystkich branż poszukują rozwiązań, które ułatwią wykonywanie ich codziennych obowiązków. Również architekci mogą liczyć na wiele przydatnych narzędzi i gadżetów, które odczuwalnie wspomogą ich pracę.
W niniejszym artykule przedstawiamy kilka z nich, na który naszym zdaniem powinien zwrócić uwagę każdy architekt.

Ołówek i szkicownik

Tradycyjne w swojej formie – ołówek i szkicownik są niezbędnymi narzędziami, które powinien posiadać każdy architekt. Umożliwiają tworzenie notatek, rysunków i szkiców, które później zostaną wykorzystane w trakcie tworzenia projektów. Warto również zadbać o posiadanie podstawowych narzędzi kreślarskich, takich jak: rapidograf, ekierki, linijki, skalówki, przykładnice kreślarskie czy kątomierze.

Dalmierz laserowy

Umożliwi łatwe uzyskanie precyzyjnych wymiarów  i odległości. Warto zakupić model, który będzie zintegrowany z aplikacją pozwalającą na bieżący zapisu uzyskanych danych w smartfonie, tablecie czy laptopie. Umożliwi to tworzenie prezentacji w „wirtualnej rzeczywistości” oraz przesyłanie danych drogą elektroniczną. Funkcja ta może być także pomocna przy tworzeniu dokumentacji terenów i obiektów, planowaniu dróg ewakuacyjnych, transportowych czy objazdów. Przydatne mogą okazać się również dodatkowe funkcje, takie jak:  obliczanie powierzchni lub zapamiętywanie rekordów danych.

Manipulator 3D

To urządzenie nazywane czasami również „myszką 3D” znacznie ułatwi i przyśpieszy pracę nad projektami w środowisku 3D. Manipulator 3D umożliwia wygodne pozycjonowanie modelu lub punktu widokowego, podczas gdy za pomocą standardowej myszki  użytkownik może tworzyć i edytować całość projektu.

Monitor

Na rynku dostępne są monitory specjalnie dedykowane dla użytkowników aplikacji CAD/CAM, które wymuszają zastosowanie wysokich rozdzielczości gwarantujących wygodną i wydajną pracę. Zastosowane w tego typu monitorach technologie to m.in.: czujnik światła dostosowujący jasność ekranu do panującego otoczenia zapobiegający zmęczeniu oczu czy matowa matryca chroniąca prze powstawaniu odbić lub refleksów świetlnych. Ponadto zastosowane hybrydowe podświetlenie LED niweluje widoczne migotanie, a użyty panel typu IPS o szerokim kącie widzenia oraz stopka o szerokim zakresie regulacji pozwalają na odpowiednie ustawienie monitora, co pozytywnie wpływa na komfort pracy.

Ploter

Jest to niezbędne narzędzie pracy architekta, dlatego przy wyborze plotera warto pamiętać o tym, że będzie on używany prawdopodobnie codziennie. Dlatego warto dobrać urządzenie do swoich indywidualnych potrzeb. Aby  drukowanie wcześniej przygotowanych projektów i planów odpowiadało naszym potrzebom warto zwrócić uwagę na:  format wydruku, koszty eksploatacyjne oraz wsparcie serwisowe.

Tablet graficzny

Oferowane na rynku tablety wyposażone są w najnowszy system operacyjny, wydajny procesor, grafikę czy pamięć RAM. Ponadto zawierają zestaw kreatywnych narzędzi oraz pióro umożliwiające pracę w każdym miejscu w środowiskach 2D oraz 3D. Ekran o dużej rozdzielczości pozwoli na dokładne zbliżenie obiektu, a wbudowana kamera oraz oprogramowanie skanujące będą idealnym rozwiązaniem dla projektantów CAD.

Ekspres do kawy

Osoby podnoszące swoją wydajność za pomocą tego popularnego napoju, powinny zainwestować również w odpowiedni ekspres do kawy.  Smaczna, świeżo zaparzona kawa z pewnością poprawi nastrój oraz usprawni umysł. Zakup ten powinny rozważyć również osoby, które nie są jej zwolennikami. Zaproponowanie kawy klientowi jest w dobrym tonie i pozytywnie wpływa na relacje biznesowe.

Mysz i klawiatura

Nie należy zapominać także o podstawowych urządzeniach, czyli myszce komputerowej i klawiaturze. Sklepy oferują mnóstwo różnorodnych modeli, które odznaczają się odmiennymi cechami. Najlepiej jest dostosować je do własnych indywidualnych potrzeb i upodobań. Warto także zakupić podkładkę żelową pod mysz, która pomoże utrzymać nadgarstek w prawidłowej pozycji w trakcie długich godizn pracy przy komputerze.

Makiety architektoniczne i druk 3D

Makiety architektoniczne od lat cieszą dużą popularnością w branży architektonicznej. Umożliwiają one szczegółowe przedstawienie  budynków i budowli względem siebie oraz zagospodarowania terenu.  Jako, że właściwe odczytanie rysunku technicznego przez osoby nie posiadające wykształcenia inżynierskiego, może przysporzyć pewnych trudności, a wizualizacja 3D pokazuje obiekt tylko w wybranych fragmentach, makiety architektoniczne znacznie ułatwiają  prawidłowe przedstawienie inwestycji.

conceptual image built the house and keys on white background

W czasach kiedy do projektowania nie używano jeszcze komputerów, makiety były stanowiły główną formę wizualizacji projektowanego obiektu. Chociaż w dalszym ciągu makiety architektoniczne wykonywane są ręcznie przy użyciu kleju, tektury czy pianki modelarskiej, to jednak do ich budowy coraz częściej stosowane są nowoczesne technologie. Użycie pierwszego laserowego plotera tnącego stało się momentem przełomowym, znacząco wspomagającym prace i skracającym terminy realizacyjne. Następnym krokiem, który jeszcze bardziej wspomógł projektantów było wykorzystanie możliwości druku 3D.

Zalety wykonywania makiet architektonicznych metodą druku 3D:

– Są zdecydowanie bardziej trwałe w porównaniu do sklejanych, papierowych modeli;

– Można tworzyć dowolne kształty, również skomplikowaną geometrię;

– Pozwalają znacząco zaoszczędzić czas dzięki szybkości wykonania;

– Model obiektu architektonicznego może być bardzo szczegółowy i bogaty w detale( dokładność wykonania gwarantowana przez użycie automatycznych drukarek 3D  wynosi  od 0,2 mm do nawet 0,016 mm);

– Istnieje możliwość wykorzystania pełnej palety kolorów oraz wzorów;

– Tworzą mniej odpadów, zużywając do 90% surowca.

Warto zwrócić uwagę, że modele uzyskane dzięki drukarkom 3D  można wyposażyć w dodatkowe elementy, które dodatkowo uatrakcyjnią je wizualnie. Taki zabieg z pewnością wpłynie na wzrost zainteresowania reprezentowaną przez nie inwestycją, na przykład  podczas targów mieszkaniowych. Biura architektoniczne i firmy deweloperskie, które doskonale zdają sobie sprawę z ogromnej konkurencyjności, coraz częściej wykorzystują uzyskane poprzez druk 3D makiety architektoniczne  jako swoistego rodzaju wizytówkę pomysłów i inwestycji, które jeszcze bardziej zaangażują klientów i odbiorców w cały proces ich budowlanego przedsięwzięcia.

10 przydatnych wskazówek dla studentów architektury

Nabyta podczas studiów wiedza oraz umiejętności praktyczne są niezbędne do skutecznej  pracy w zawodzie architekta. Czas poświęcony na kształtowanie odpowiednich umiejętności powinien być wykorzystany optymalnie. Niezbędne w tym celu są odpowiednie działania, które pomogą studentowi efektywnie przejść przez proces edukacyjny.  Od tego jak wykorzystany zostanie czas studiów, w dużym stopniu zależeć będzie dalsza kariera i rozwój.

Przedstawiamy 10 przydatnych wskazówek, które warto wziąć pod uwagę w trakcie studiów na kierunku Architektura.

  1. Warsztaty, koła naukowe – warto korzystać z tego typu zajęć, które pozwalają na wdrażanie i szlifowanie nowych technik, rozwiązań oraz poznawanie obowiązujących trendów. Studia to idealny moment na uczestniczenie w darmowych, dodatkowych zajęciach, ponieważ w tym okresie dysponuje się zazwyczaj odpowiednią ilością czasu( na studiach dziennych), które z pewnością zacznie brakować po wkroczeniu na ścieżkę zawodową.
  2. Komputer – jako, że jest to obecnie niezbędne narzędzie pracy każdego architekta, warto wybrać model o odpowiednich parametrach. Zwróćmy uwagę na ilość pamięci RAM, wydajny procesor, kartę graficzną oraz monitor. Odpowiednio dobrane podzespoły umożliwią szybką i komfortową pracę nad projektami.
  3. Oprogramowanie – kolejną ważnym elementem jest wybór oprogramowania. Już w trakcie studiów warto zapoznać się z ofertą dostępnych na rynku profesjonalnych rozwiązań oraz skorzystać z ich studenckich wersji, które zazwyczaj są bezpłatne. Warto wybrać taki program, który nie tylko spełni oczekiwania w zakresie funkcjonalności, ale również będzie szybkości i jakości pracy. Często uczelnie narzucają wybór oprogramowania, które może okazać się zbyt dużym wydatkiem dla świeżo upieczonego absolwenta studiów architektonicznych. Warto więc rozejrzeć się i wziąć pod uwagę również mniej popularne i mniej kosztowne rozwiązania, które jednocześnie w żaden sposób nie odbiegają funkcjonalnością.
  4. Kalendarz – w trakcie studiów jak i w późniejszej karierze zawodowej architekta ważną kwestią jest prowadzenie kalendarza. Należy odnotowywać wszelkie ważne daty, jak np. egzaminy, terminy spotkań lub szkoleń. Usprawni to pracę oraz pozwoli na realizację zaplanowanych celów.
  5. Prezentacje i notatki – w zdobywaniu wiedzy ważnym aspektem jest systematyczne zapisywanie oraz przeglądanie notatek i prezentacji. Dla optymalnego utrwalenia wiadomości warto przejrzeć zgromadzoną literaturę kilka dni po zajęciach.
  6. Własna biblioteka – warto tworzyć ją nie tylko podczas studiów, ale także po ich ukończeniu. Zgromadzone materiały zarówno w formie elektronicznej, jak i tradycyjnej mogą okazać się niezwykle przydatne  podczas prowadzenia własnej działalności.
  7. Filmy dokumentalne – korzystne dla rozwoju własnej „wyobraźni architektonicznej” jest oglądanie filmów, które ukazują różne aspekty architektury pod kątem historycznym oraz modernistycznym.
  8. Internet – daje wiele możliwości śledzenia informacji. Warto korzystać z tej formy nabywania wiedzy, oglądając treści video, przeglądając blogi i udostępniane artykuły. Pozwoli to pozostawać  na bieżąco z wszystkimi nowinkami technologicznymi.
  9. Rywalizacja – nieodłączny element w życiu każdego architekta. Może być swoistym motywatorem zarówno na studiach, jak i w karierze zawodowej i prowadzić do osiągnięcia wielu sukcesów. Warto obserwować innych studentów, wyciągać wnioski z ich błędów oraz sukcesów.
  10. Doskonalenie – zdobyte  umiejętności należy cały czas pogłębiać i ćwiczyć. Pozwoli to na coraz efektywniejszą i szybszą pracę, która będzie dostarczać więcej satysfakcji i przynosić wymierne rezultaty.

Rozpoczynając studia architektoniczne  warto pamiętać o wyżej wymienionych elementach, aby w przyszłości rozpocząć własną karierę z pełnym „zapleczem” użytecznych umiejętności.

Zawód architekta w XXI wieku – Wyzwania i zagrożenia

Rynek architektoniczny na  przełomie ostatnich kilkudziesięciu lat bardzo się zmienił. Współcześni architekci muszą stawiać czoło wielu zawodowym wyzwaniom. Począwszy od metod tworzenia projektu po indywidualne, modernistyczne podejścia klientów, architekt musi odnaleźć się w nowych zadaniach.

Po ukończeniu studiów każdy architekt musi zmierzyć się z rzeczywistością, w której napotyka zupełnie odmienne projekty od tych wykonywanych na uczelni. Zamiast projektować muzea, galerie czy też nowoczesne osiedla, często należy zaprojektować mniej spektakularne obiekty, jak choćby zwykły garaż.  Bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia zadanie to może stanowić nie lada wyzwanie.

Rozpoczynając indywidualną karierę w branży architektonicznej(poprzez otwarcie własnego biura) już na starcie przychodzi pierwszy ważny wybór, czy decydujemy się na pracę z zakresu zleceń indywidualnych, czy też wkład w kreowanie bardziej komercyjnych obiektów. Podejmując tę ważną decyzję warto szczegółowo przeanalizować  zarówno wady, jak i zalety poszczególnych dziedzin oraz wziąć pod uwagę swoje zainteresowania i predyspozycje. Nie należy zapominać także o dokładnej analizie potrzeb rynku. Wybranie kierunku działań jest także z pewnego punktu widzenia zagrożeniem. Źle dobrana ścieżka kariery może przynieść skutki odwrotne od oczekiwanych.

Własna działalność często jest powiązana z pewnego rodzaju zagrożeniem, jakim są indywidualne godziny pracy. Niestety w natłoku obowiązków i zleceń często skutkuje to notorycznymi nadgodzinami. Oczywiście wpływa bezpośrednio na wydajność pracy, powodując długotrwałe zmęczenie a także rzutuje na zdrowie i relacje rodzinne.

Wyzwaniem dla biura projektowego jest utrzymanie oferowanych usług na jak najwyższym poziomie. Warunkuje to zdobywanie i utrzymanie potencjalnych klientów. Przy dużej konkurencji na rynku ważne są takie aspekty, jak: wysokie kwalifikacje architekta, szybkość w wykonaniu zadania, kwestie finansowe, zakres oferowanych usług oraz bardzo duża presja czasu.

Jednym z istotnych wyzwań, z jakim zmierzy się każdy w tej branży jest postęp techniki. Coraz nowsze technologie, na których opiera się świat zmuszają do ciągłego doskonalenia swoich umiejętności w tej dziedzinie. W dawnych czasach podstawą wykonania projektu był papier i ołówek. Dzisiejszy rynek oferuje szereg programów, aplikacji oraz gadżetów, umożliwiających tworzenie nie tylko dokumentacji 2D, ale szereg zaawansowanych prezentacji w postaci modelu 3D takich jak wirtualny spacer, animacje czy fotorealistyczne wizualizacje, których coraz częściej oczekują inwestorzy.

W pracy architekta niezwykle istotne są warsztaty i szkolenia, dzięki którym może on nabywać nowe kwalifikacje. Osoby dopiero wchodzące na rynek pracy są z reguły odpowiednio przeszkolone w zakresie obsługi oprogramowania, ale mają małe doświadczenie w zakresie projektowania. Z kolei osoby z dużym stażem pracy mogą być nieco w tyle z nowinkami technicznymi. Wyzwaniem jest więc wielokierunkowa edukacja. Niestety uczestniczenie w wielu szkoleniach wiąże się z poświęceniem cennego czasu oraz nakładami finansowymi, co może skutecznie zniechęcać do tego typu aktywności, a przez to stanowić zagrożenie dla utrzymania konkurencyjnej pozycji  na rynku.

Architektura to też dziedzina, w której obowiązują ciągle zmieniające się trendy, dlatego na bieżąco należy śledzić wszelkie nowinki i poszerzać swoje horyzonty. Często indywidualne podejście do projektu wiąże się z koniecznością sprostania wymaganiom stawianym przez klienta, jakim jest połączenie różnych stylów, często nowoczesnych z tradycyjnymi. Konieczna jest wtedy nie tylko dobra znajomość kanonów architektonicznych, ale też duże doświadczenie pozwalające na swobodne odwzorowanie zamierzonej formy. Zawsze należy pamiętać o roli tworzenia otoczenia  zarówno w środowisku miejskim, jak i wiejskim. Każdy wdrażany projekt może zaburzyć spójność istniejących już budynków, jeżeli jego forma będzie znacznie odbiegać od pozostałych. Ważne jest zachowanie równowagi między indywidualnością a misją zachowania spójności otoczenia.  Dlatego też wyzwaniem dla architekta jest wizja w kontekście indywidualnym i całościowym.

Nie można również zapomnieć o nieustannej analizie przepisów, rozporządzeń i ustaw. Tworzeniu i utrzymywaniu relacji biznesowych z biurami z innych branż ( wod-kan, elektrycznej, konstrukcyjnej, BHP, pożarniczej, geodezyjnej, geologicznej). Niezmiernie ważne jest przygotowanie inwestycji – projektu pod kątem formalno-prawnym celem uzyskania decyzji administracyjnych – głównie pozwoleń na budowę.

Pamiętajmy, iż zawód architekta jest w dzisiejszych czasach zawodem – interdyscyplinarnym, a samo wykształcenie techniczne – inżynieryjne nie wystarcza już do prowadzenia biura. Wskazana jest również podstawowa wiedza z zakresu psychologii i socjologii – zawłaszcza w trakcie współpracy z klientem.

Jak zaprojektować dom pasywny i nie osiwieć?

Ekologia, energooszczędność, zdrowy styl życia – w dzisiejszych czasach to nowa moda, a w wielu krajach standard. Zagadnienia te nie ominęły więc architektury i budownictwa. W trosce o środowisko i nasze kieszenie powstały różne koncepcje budynków energooszczędnych, pasywnych czy nawet aktywnych. Jednak jak wśród wielu definicji znaleźć właściwą, jak odpowiedzieć inwestorowi na wszystkie nurtujące go pytania i, przede wszystkim, jak zaprojektować dom pasywny przy okazji nie tracąc wszystkich włosów z głowy? Wbrew pozorom to bardzo proste i wystarczy zaledwie 6 kroków, które postaram się omówić.

KROK 1. Upewnij się, że nie mylisz pojęć!
KROK 2. Wybierz ekonomiczny i zwarty kształt bryły.
KROK 3. Zagospodaruj działkę tak, aby ochronić budynek przed stratami cieplnymi…
KROK 4. … I wnętrze, tak by odpowiednio rozłożyć temperatury.
KROK 5. Pozyskaj energię.
KROK 6. Zatrzymaj ją.

Krok 1. Czym w zasadzie jest dom pasywny?

Według klasyfikacji budynków pod względem energetycznym istnieje siedem klas budynków. Pod uwagę bierze się wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło (E) dla celów grzewczych.

  1. Budynek substandardowy zużywa > 160 kWh/m2 rok
  2. Budynek standardowy zużywa 70-160 kWh/m2 rok
  3. Budynek niskoenergochłonny (energooszczędny) zużywa 30-70 kWh/m2 rok
  4. Budynek ultraniskoenergochłonny zużywa 15-30 kWh/m2 rok
  5. Budynek pasywny zużywa 5-15 kWh/m2 rok
  6. Budynek samowystarczalny (zeroenergetyczny) zużywa 0 – 5 kWh/m2 rok
  7. Budynek plusenergetyczny – aktywny – produkuje energię elektryczną

Jak widać – różnice są naprawdę wielkie. Warto jednak zapoznać się z tym podziałem i nie mylić budynku pasywnego z budynkiem energooszczędnym, a także sprawdzić czy nasz inwestor rozróżnia te pojęcia.

Krok 2. Odpowiedni kształt bryły

Projektowanie domu pasywnego przypomina trochę budowanie z klocków i chociaż efekt końcowy może być różny, należy użyć określonych elementów. Jednym z nich jest kształt budynku.  Oczywiście pod względem ekonomii najlepsza jest kula, jednak bywa kłopotliwa kiedy trzeba rozwiązać wnętrze. Następny w kolejności jest sześcian, a później prostopadłościan (lub przynajmniej budynek o prostokątnym lub kwadratowym rzucie). Dlaczego? W budynki pasywnym najważniejsze jest zatrzymanie zgromadzonego ciepła, więc każdy narożnik jest naszym wrogiem. Wszelakie narożniki, zagięcia, kąty są słabymi punktami budynku, ponieważ tworzą się na nich mostki cieplne. Zatem – im prostsza bryła, tym lepiej.

Krok 3. Zagospodaruj działkę tak, aby ochronić budynek przed stratami cieplnymi oraz przegrzaniem

Bardzo istotną rzeczą podczas projektowania domów pasywnych jest zagospodarowanie działki. Od usytuowania i zorientowania domu, przez odpowiednie umieszczenie budynku względem wzniesienia, po odpowiedni projekt zieleni – wszystko ma znaczenie. Strefa wejściowa powinna znajdować się od strony północnej, zaś strefa dzienna – od południa. Zabudowane powierzchnie od strony wejściowej pomogą utrzymać ciepło, zaś przeszklenia strefy dziennej – pozyskać je. Ważne jest także odpowiednie rozmieszczenie roślinności na działce. Od strefy północnej powinno się projektować zewnętrzną warstwę drzew iglastych – stanowią one ochronę przed wiatrem zarówno w lecie, jak i w zimie. Druga warstwa ochronna to pnącza lub krzaki. Istotny jest także sam układ roślinności: drzewa zasadzone po łuku dają większą ochronę, niż drzewa zasadzone w linii prostej.

Odpowiednia roślinność powinna znaleźć się także od strony południowej. Projektujemy tam drzewa liściaste, które w lecie dają ochronę przed nadmiarem promieniowania słonecznego i zapobiegają nadmiernemu przegrzewaniu się budynku. W zimie natomiast, pozbawione liści, stanowią ażurową przesłonę i pozwalają promieniom słonecznym na swobodne przenikanie.

Dodatkowo roślinność, ze względu na swoje refleksyjne działanie wobec wypromieniowanej energii termicznej, redukuje straty cieplne z budynku.

Krok 4. Odpowiednio rozłóż pomieszczenia w obiekcie

Odpowiedni układ pomieszczeń pomaga zatrzymać zgromadzone w budynku ciepło, a także chroni wnętrze przed przenikaniem zimnego powietrza. Od strony północnej powinny więc znaleźć się pomieszczenia nieogrzewane, takie jak garaż, wiatrołap czy pomieszczenia gospodarcze – stanowią one zewnętrzny bufor temperatur. Następne w kolejności są pomieszczenia tworzące bufor wewnętrzny, a więc strefa magazynowania (garderoby, schowki) i pomieszczenia buforu północnego (kuchnia, pokój gościnny). Kolejna jest strefa zysków słonecznych, a więc strefa mieszkalna, która może łączyć się ze strefą dodatkowych zysków – ogrodem zimowym. Taki układ pomieszczeń stanowi najlepsze zabezpieczenie przed stratami ciepła.

Krok 5. Pozyskaj energię

W budownictwie pasywnym ważna jest ochrona przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, ale także pozyskiwanie energii oraz zatrzymanie jej wewnątrz budynku. Istnieją dwie metody pozyskiwania energii odnawialnej:

  1. Aktywna:

– kolektory słoneczne,

– geotermia,

– energia wiatru,

– pompa ciepła.

  1. Bierna – pozyskiwanie energii słonecznej przez przeszklone przegrody zewnętrzne.

Od projektanta zależy jakich rozwiązań użyje w swoim projekcie. Wybór jest bardzo szeroki.

Pozyskiwanie energii z promieniowania słonecznego

Bierne pozyskiwanie energii

Jest to najprostszy i wykorzystywany w zasadzie każdym domu pasywnym (i nie tylko) sposób ogrzania pomieszczenia – przeszklenia od strony południowej. Promienie słoneczne wpadają do środka niosąc ze sobą przyjemne ciepło. Poprawne rozwiązane okna, z dobrze rozplanowaną zielenią na zewnątrz budynku, pomogą zapobiec przegrzaniu w lecie i odpowiedniemu nasłonecznieniu w zimie. W tym celu wykorzystać można różnego typu daszki, żaluzje i wiele innych dostępnych na rynku przesłon. Oczywiście system bierny to nie tylko szyby. Istnieje dużo wariantów tego typu pozyskiwania energii. Są to między innymi ściana Trombego czy ściana bębnowa, ale także bardziej skomplikowane systemy jak diody termiczne, szklarnie ze złożem kamiennym, pułapki termiczne z wentylatorem czy ściany z przepompownią wody. Zawsze jednak nawet najprostsze przeszklenia możemy wzmocnić ogrodem zimowym ulokowanym od strony południowej.

O kolektorach słonecznych słyszał już każdy. Montowane na dachach lub ścianach służą do ogrzewania wody energią promieni słonecznych. Wodę tą można magazynować i wykorzystywać jako ciepłą wodę użytkową.

Nowszą alternatywą dla kolektorów są ogniwa fotowoltaiczne, które promieniowanie słońca zamieniają na prąd. Ten może być magazynowany w akumulatorach lub sprzedawany do elektrowni. Można zasilić nim ogrzewanie podłogowe, rekuperator, a także po prostu wykorzystać. Obecnie, poza zwykłymi montowanymi na dachu ogniwami, które z wyglądu podobne są do kolektorów słonecznych, powstają także nowe ich formy w formie mat fotowoltaicznych przyklejanych na okna czy nawet spray’u [źródło: http://blog.agupieware.com/2014/08/spray-on-solar-cells-illuminate-new.html].

Pozyskiwanie energii z wiatru

Pozyskiwanie energii z wiatru kojarzy się nam głównie z lasami wysokich wiatraków. Dlatego często ta metoda nie jest brana pod uwagę jako źródło alternatywnej energii dla domu jednorodzinnego. Obecnie jednak jest to w pełni możliwe, wiatraki bowiem także przeszły ewolucję. Istnieje wiele możliwości zamontowania niewielkich wiatraków na dachu budynku czy nawet… wkomponowanie ich w elewację. Metoda ta sprawdza się jednak tylko w wietrznych miejscach.

Termoizolacja transparentna

Jest to typ termoizolacji, który umożliwia czynną lub bierną konwersję termiczną energii promieniowania słonecznego. Zasada działania tego typu izolacji polega na tym, że promieniowanie słoneczne przenika przez przezroczystą izolację pochłaniane zostaje przez absorber na jego powierzchni. Niska przepuszczalność promieniowania długofalowego przez izolację ogranicza radiacyjne straty ciepła, a jej wewnętrzna struktura zmniejsza straty ciepła przez konwekcję i przewodzenie. Ciepło zostaje zmagazynowane w przegrodzie akumulacyjnej, a część tej energii jest następnie przekazywana do wnętrza pomieszczenia. Istnieją także hybrydowe systemy, w których zmagazynowana energia zostaje wykorzystana także w układzie grzewczo-chłodzącym  oraz do ogrzania wody użytkowej.

Gruntowe wymienniki ciepła

Gruntowy wymiennik ciepła to urządzenie służące do wspomagania wentylacji budynków zwiększające ich komfort cieplny poprzez ujednolicenie temperatury dostarczanego do budynku powietrza. Wykorzystuje się w nich dużą pojemność cieplną gruntu poprzez umieszczanie wymienników około 20 cm poniżej warstwy przemarzania gruntu. System ten połączony jest z mechaniczną wentylacją budynku i rekuperatorem. Wymiennik ciepła pozwala zmniejszyć zapotrzebowanie na moc cieplną potrzebną do dogrzania powietrza nawiewanego do pomieszczeń pochodząca z dodatkowych źródeł np. nagrzewnica w centrali, instalacja c.o. Zapobiega także szronieniu rekuperatora przy niskich temperaturach (poniżej 0oC) powietrza zewnętrznego. Dodatkowo wpływa korzystnie na wilgotność i temperaturę powietrza nawiewnego do pomieszczeń w okresie letnim, podgrzewa powietrza o około 20-25 oC w zimie i schładza o około 15-20 oC w lecie.

KROK 6. Zatrzymaj zgromadzoną energię

Podstawową i najważniejszą regułą budowania domów pasywnych jest zatrzymanie zgromadzonej energii wewnątrz, co pozwala zmniejszyć wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło. Wpływ na to mają wymienione już wyżej czynniki, takie jak kształt budynku, strefowanie pomieszczeń czy układ roślinności na działce. Istnieje jednak jeszcze kilka dodatkowych zabiegów, które są niezwykle pomocne w kumulowaniu ciepła.

„Grube ściany”

Chodzi tutaj nie tyle o samą grubość muru, co o zbudowanie go z materiałów, które pozwolą na uzyskanie jak najniższego współczynnika przenikania ciepła: U. Dla domów pasywnych powinien on wynosić mniej niż 0,15 m2K. Ściana musi więc charakteryzować się dużym oporem cieplnym. W praktyce oznacza to wybranie jednej z dwóch opcji:

  1. Użycie innowacyjnych materiałów o jak najniższym współczynniku przewodności cieplnej, które pozwalają zminimalizować ilość izolacji termicznej.
  2. Użycie standardowych materiałów przy jednoczesnym pogrubieniu warstwy izolacji.

Bez wzglądu na wybraną technikę ściany domu pasywnego mogą sięgać nawet do 60 cm grubości.

Budynek zakopany w ziemi

Ciekawą alternatywą jest zakopanie budynku (lub jego części) w ziemi. Powoduje to redukcję strat termicznych poprzez izolacyjne właściwości ziemi, a także zabezpiecza przed utratą ciepła spowodowaną nieszczelnościami i konwekcjami, zabezpieczając przed aktywnością wiatru.

Szczelne okna

Kolejnym ważnym czynnikiem jest użycie szczelnych okien o niskim współczynniku przenikania ciepła. Okna w domach pasywnych są najczęściej nieotwieralne. Dodatkowo istotne jest umiejscowienie: głownie na elewacji południowej. Należy unikać otworów okiennych na elewacji północnej.

Wentylacja mechaniczna

Wentylacja mechaniczna wyklucza straty ciepła powodowane przez nieszczelności wentylacji grawitacyjnej. Najczęściej w domach pasywnych stosuje się także rekuperator z odzyskiem ciepła, który pozwala ogrzać świeże, czerpane powietrze wykorzystując ciepło z wyrzucanego na zewnątrz nieświeżego powietrza.

Podsumowanie

Wszystkie wymienione wyżej metody pozwalają na zwiększenie efektywności energetycznej budynku. Każda z nich pozwala wybrać opcję dostosowaną do danego projektu. Tym samym tworzenie budynków pasywnych przestaje być trudną, czasochłonną sztuką, a zaczyna przypominać budowanie z klocków. Odpowiednio dobrane i złożone w całość elementy pozwalają cieszyć się przyjaznym środowisku, zawsze ciepłym i tanim w użytkowaniu domem.